واکاوی مزایای عرضه خودرو در بورس کالا/ واردات خودرو ابزار متعادل‌سازی بازار نیست
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۵۱۷۴۵
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس عرضه خودرو در بورس کالا موافقان و مخالفانی دارد اگرچه وزارت صمت و وزارت اقتصاد به عنوان نهاد حاکمیتی با عرضه خودرو در بورس موافق هستند، اما عده‌ای از جمله برخی نمایندگان مجلس هم با این موضوع مخالفند و حتی در نامه‌ای به شورای رقابت اعلام کرده‌اند که این شیوه کنونی عرضه خودرو در بورس کالا به دلایل متعدد غیرقانونی و ضد رقابتی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس آن نیز شاهد مسائل دیگری بودیم از جمله اینکه شورای رقابت با اعلام اینکه مصوبه سال ۱۴۰۰ شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی مبنی بر قیمت‌گذاری خودرو توسط وزارت صمت منقضی شده است، مدعی ورود مجدد به قیمت‌گذاری خودرو شد.
در ادامه نیز شاهد مسائل دیگری بودیم از جمله اینکه مدیرعامل ایران خودرو خواستار لغو عرضه خودرو در بورس کالا شد اما پس از نامه وزیر اقتصاد به رئیس سازمان بورس بابت ادامه‌دادن عرضه خودرو در بورس کالا، عرضه دناپلاس‌ها در بورس لغو نشد.
در مجموع عرضه خودرو در بورس کالا این روزها ابعاد مختلفی پیدا کرده است، در این راستا با امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران گفت وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: از آغاز عرضه خودرو در بورس کالا چند ماهی می‌گذرد و طی این مدت نیز این روش از عرضه مخالفان و موافقان زیادی داشته است، برخی افزایش قیمت خودرو در ماه‌های اخیر را بدون توجه به افزایش قیمت ارز، به عرضه آن در بورس کالا نسبت می‌دهند و معتقدند که عرضه خودرو در بورس کالا موجب افزایش دلالی در بازار خودرو و افزایش قیمت شده است، عده‌ای هم معتقد هستند عرضه خودرو در بورس قیمت بازار آزاد غیررسمی را کاهش داده است، نظر شما در این‌باره چیست؟
کاکایی: وقتی روشی در مورد فروش یک نوع کالا اجرا می‌شود و می‌خواهیم خوب یا بد بودن آن را بسنجیم، باید آن را با روش‌های مشابه مقایسه کنیم. به عنوان مثال اگر در فروش خودرو از طریق بورس کالا اعتقاد بر این است که بازهم در این روش دلال‌بازی وجود دارد باید بررسی شود که دلال‌بازی در این روش نسبت به روش‌های مشابه کمتر شده است یا بیشتر؟ نه اینکه بگوییم چرا دلالی وجود دارد.
درباره نحوه عرضه خودرو یک روش وجود دارد که یک زمانی این روش در ایران هم اجرا می‌شد به طوری که خودرو توسط خودروساز با قیمت حاشیه بازار عرضه می‌شد که این روش بسیار هم خوب بود، اما به دلایل مختلف از جمله کمبود عرضه خودرو، دلالی و عدم کنترل کافی، سیاستگذاران این روش را نمی‌پسندیدند لذا این روش چه خوب چه بد منتفی است.
* روش قیمت گذاری دستوری خودرو باعث اصلاح قیمت خودرو در بازار آزاد نشد
روش بعدی، روش قیمت‌گذاری دستوری خودرو است که البته عرضه خودرو در روش قیمت‌گذاری دستوری در دنیا تقریبا اجرا نمی‌شود و یک زمانی کشورهای کمونیستی آن را اجرا می‌کردند و برخی از کشورها که دارای شرایط خاصی هستند مانند در شرایط جنگ قرار دارند از این روش استفاده می‌کنند. الان هم غیر از کره شمالی فکر نمی کنم در کشور دیگر به این روش خودرو عرضه شود. ولی ما 5 سال این کار را انجام داده‌ایم و در طی زمان اجرا نیز به ما ثابت شد که اولا قیمت‌گذاری دستوری موجب نشدکه قیمت خودرو در بازار آزاد درست شود. ضمن اینکه با این روش به صنعت خودرو آسیب زیادی وارد شد به طوری که اکنون زیان انباشته رسمی خودرو به بیش از 120 هزار میلیارد تومان رسیده است و بیش از 250 هزار میلیارد تومان نیز فرصت هزینه از دست رفته است که به صورت رانت به یک عده‌ای داده می‌شود.
* واسطه‌گری در روش عرضه خودرو از طریق قرعه‌کشی از بین نرفت
کاکایی: یک روش دیگر نیز در رابطه با عرضه خودرو اجرا شد که عرضه خودرو به متقاضیان از طریق قرعه‌کشی بود. که در این روش نیز باز هم شاهد دلالی و نارضایتی مردم بودیم.
اما اکنون متخصصان مالی، اقتصادی و بازاری با یک کشف جدید برای عرضه خودرو از یک طرف خواستند کنترل را در دست داشته باشد و از یک طرف قیمت‌گذاری دستوری را حذف کنند لذا عرضه خودرو در بورس کالا را با یک سری شرایط مطرح کردند.
از جمله شرایط خرید خودرو از بورس کالا اینکه متقاضی در سه سال گذشته خودرویی از بورس یا از طریق قرعه‌کشی خریداری نکرده باشد و دارای یک سری شرایط دیگر از جمله دارا بودن گواهی‌نامه باشد بنابراین با دادن شرایط برای خرید خودرو به خریداران در واقع ما به بخشی از جامعه برای خرید خودرو امتیازی می‌دهیم که این امتیاز می‌تواند زمینه دلالی را فراهم کند و دارندگان امتیاز خرید خودرو از بورس کالا به روش‌های مختلف در ازای واگذاری حق امتیاز خود پولی را دریافت کنند و لذا در این روش هم یک نوع دلالی شکل می‌گیرد که در واقع هیچ کس نیز حق جلوگیری از آن را ندارد.
* بورس کالا یک روش مناسب برای عرضه خودرو/ تقاضاها واقعی می‌شود
فارس: به نظر شما بهتر از این راه‌حل یعنی عرضه خودرو در بورس کالا در شرایط فعلی وجود دارد؟
کاکایی: باید بگویم خیر؛ در حقیقت بورس کالا یک روش بسیار خوب برای عرضه خودرو است و تنها راه‌حل موجود فعلی است که در وهله اول ضربه زدن به صنعت را تمام می‌کند و جلوی زیان دهی صنعت خودرو را می‌گیرد و از این طریق در بازار نیز شفافیت ایجاد می‌کند و وهله دوم نیز به تدریج با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمتها واقعی‌تر می‌شود.به عنوان مثال اگر کسی قبلا خودرویی ماند پژو پارس را از روش‌های مختلف از جمله قرعه‌کشی به قیمت 200 میلیون تومان از خودروساز خریداری می‌کرد در بازار می‌توانست آن را به قیمت 450 میلیون تومان بفروشد و براین اساس در روش قیمت‌گذاری دستور سود خریدار از خرید این نوع خودرو و فروش آن در بازار آزاد 250 میلیون تومان بود اما اکنون خریدار همان خودرو از بورس کالا حاشیه سودی حدود 40 تا 50 میلیون تومان خواهد داشت.
به عبارتی خریدار در این روش خرید خودرو باز هم سود خواهد داشت اما سود وی کمتر خواهد بود و لذا مزیت بزرگ این روش عرضه ریزش صف خرید خواهد بود.
* دولت و مجلس باید موانع تولید را در صنعت خودرو حذف کنند
کاکایی: طی سال‌های گذشته دولت و مجلس بعضی از کارهای خود را در حوزه خودرو فراموش کرده‌اند. کار دولت و مجلس باید رفع موانع تولید باشد که این کار انجام نشده است. برای اطمینان از موضوع مطرح شده بروید از دست‌اندرکاران تولید خودرو سوال کنید که کدام یک از وکلای مردم در مجلس یک مانع واقعی را از تولید خودرو برداشته‌اند؟ این در حالی است که ابزاری به نام بورس کالا تعادل منطقی مبتنی بر عقلانیت اقتصاد ایجاد می‌کند.
* عرضه خودرو در بورس کالا به نفع خودروساز است
فارس: با عرضه خودرو در بورس کالا چگونه قیمتها منطقی می‌شود؟
کاکایی: با عرضه خودرو در بورس کالا قیمتها منطقی نمی‌شود بلکه از عرضه خودرو در بورس کالا پولی به دست می‌آید که می‌توان آن را به خودروساز داد و بعد هم از خودروساز بخواهیم که تولید را افزایش دهد.
طی چند ماهی که از عرضه خودرو در بورس کالا گذشته است شاهد دو اتفاق بودیم یکی عرضه خودروهای گران قیمت در بورس کالا و دیگر عرضه خودروهای ارزان قیمت، که در مورد گران‌قیمت‌ها نمی‌گویم که قیمت این خودروها کاهش داشت اما این عرضه‌ها موجب افزایش قیمت این نوع خودروها هم نشد اما درباره عرضه خودروهای ارزان قیمت، شاهد کاهش قیمت بوده‌ایم.
فارس: همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد در یک ماه اخیر قیمت ارز افزایش یافته و به همین دلیل شاهد افزایش قیمت کالاهای مختلف از جمله خودرو بودیم، اما عده‌ای بدون توجه به این مسائل افزایش قیمت خودرو را ناشی از عرضه خودرو در بورس کالا عنوان می‌کنند و لذا به دلیل افزایش قیمت خودرو، خواهان توقف عرضه خودرو در بورس هستند اخیر نیز 11 نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به شورای رقابت عنوان کرده‌اند که عرضه خودرو در بورس کالا به دلایل متعدد غیرقانونی و ضد رقابتی است نظر شما در رابطه با این مساله چیست؟
کاکایی: پاسخ به این سوال را با طرح سوالی می‌دهم؟ در مدت اخیر و بعد از افزایش قیمت ارز قیمت کدام کالا افزایش قیمت نیافته است؟ چرا وقتی ارزش ریال 20 درصد کاهش می‌یابد، نباید قیمت خودرویی مانند تیبا 20 درصد افزایش یابد؟اگر قیمت خودرویی مانند تیبا 20 درصد افزایش یافته است، ربطی به عرضه ندارد، عرضه خوب بوده است، علت، نگرانی از بازارهای مختلف است.
آنچه مرا نگران کرده است آن است که پول اضافه‌ای که از عرضه خودرو در بورس کالا به‌دست می‌آید به خودروساز نمی‌رسد و این موضوع بسیار خطرناک است. یعنی به جایی که پول اضافه‌ای که از فروش خودرو در بورس کالا حاصل می‌شود را به خودروساز بدهیم تا کمبود نقدینگی و مشکلات مالی خود را حل کند این پول به دولت می‌رسد و سپس دولت تصمیم می‌گیرد که این پول در کجا هزینه شود بنابراین دولت بجای اینکه تولید را بهبود بخشد مدام تولید را تضعیف می‌کند.
بورس کالا یک ابزار از ده‌ها ابزاری است که دولت باید برای عرضه خودرو به کار گیرد که تاکنون نیز خوب عمل کرده است. الان متاسفانه یک عده می‌گویند برگردیم به قیمت‌گذاری دستوری و عرضه خودرو در بورس را نامناسب جلوه می‌دهند. این در حالی است که ما فعلا باید منافع ملی را دنبال کنیم و پول مازادی که عرضه خودرو در بورس کالا به‌دست می‌آید را سریعا جمع کنیم و بحران خودروساز را حل کنیم. در شرایط فعلی باید از ابزار بورس استفاه شود و بسیار هم این مساله مزایا دارد.
* لزوم تقویت مالی خودروساز با پول مازادی که از عرضه خودرو در بورس حاصل می‌شود
فارس: الان معتقد هستید 100 درصد مابه‌تفاوت نرخ کارخانه‌ای خودرو و نرخ بورس کالا باید به خودروساز برسد؟ چرا؟
کاکایی: پول مازادی که از فروش خودرو در بورس کالا حاصل می‌شود برای جبران زیان خودروساز نیست بلکه برای تقویت مالی خودروساز است. از سال گذشته تا آخر آبان ماه تورم بخش صنعت حداقل 40 درصد افزایش یافته است یعنی صنعت حداقل 40 درصد نقدینگی بیشتر می‌خواهد تا به میزان سال گذشته تولید داشته باشد. فراموش نکنیم که در شرایط تورمی قرار داریم و هر چه سریع‌تر باید برای تکمیل نقدینگی و تقویت نقدینگی خودروساز اقدام کرد. وقتی دولت این پول مازاد را بردارد و سپس به خودروساز بدهد این مساله رانت ایجاد می‌کند.
* انتظار تعادل قیمت بازار خودرو با خودروهای وارداتی منطقی نیست
فارس: الان که قرار است خودرو به کشور وارد شود و بخشی از تقاضای مردم از طریق واردات تامین شود چگونه سال آینده خودرو جزء سودآورترین کالاها است؟ در حالی که با این قبیل اقدامات مردم انتظار دارند قیمت خودرو به تعادل نسبی برسد؟
کاکایی: از ابتدای سال قول داده‌اند که یک میلیارد دلار خودرو وارد خواهند کرد اما هنوز اتفاقی نیفتاده است و این به معنای آن است که یک جای کار می‌لغزد بنابراین نمی‌توان انتظار تعادل قیمت را داشت.
* محدودسازی واردات خودرو رانت‌سازی است
فارس: تعدادی خودرو وارد کشور شده است، بنابراین واردات خودرو وارد فاز عملیاتی شده است به چه دلیل شما می‌فرمایید اقدامی صورت نگرفته است؟
کاکایی: فعلا شاهد عرضه خودروی وارداتی نبوده‌ایم بلکه فقط شنیده‌ایم که تعدادی خودرو وارد شده است؛ اما در توضیح این مطلب که معتقدم واردات خودرو بازار این کالا را متعادل نمی‌کند باید بگویم که در سال‌هایی که واردات خودرو آزاد بود و برای آن منعی به لحاظ تعداد و ارزش وجود نداشت سالانه بین 70 تا 110 هزار خودرو با قیمتی حدود یک تا یک و نیم میلیارد دلار به کشور وارد می‌شد و لذا با این میزان واردات در کنار میزان تولید داخلی تقاضای بازار تامین می‌شد. اما وقتی تعداد و مبلغ واردات خودرو به مانند الان محدود می‌شود به منزله آن است که یک کالای رانتی وارد می‌شود و به مردم این پیغام داده می‌شود که ملت بدوید و صف بگیرید که یک کالای رانتی توزیع می‌شود و بنابراین این موضوع بازار خودرو را به هم می‌ریزد.
* واردکنندگان خودروهای وارداتی را از نماینده رسمی نخریده‌اند/ خودروسازان برای واردات با یکدیگر رقابت می‌کنند
کاکایی: نکته دیگری که در مورد واردات خودرو وجود دارد این است که براساس آیین‌نامه قرار بود که واردکننده نماینده رسمی خودروساز باشد در حالی که با توجه به تحریم‌ها، هیچ خودروسازی حاضر به کار کردن و انعقاد قرارداد با ما نیست و لذا واردکنندگان خودرو را از واسطه خریداری می‌کنند. یعنی واردکنندگان خودرو را از دبی و عمان خریداری می‌کنند و لزوما خودروی وارداتی نیز خودروی صفر نیست و از آنجا که برای واردات خودرو عجله وجود دارد بابت ارائه مدارک فنی خودرو فقط از واردکننده تعهد می‌گیرند و ظاهرا از شبکه خدمات پس از فروش نیز فعلا خبری نیست و این درحالی است که در سال‌های گذشته دیده‌ایم که واردکننده‌هایی خودرو وارد کردند و بعد ناپدید شدند و مشکلات زیادی برای خریداران به وجود آمد. ما قرار بود با واردات خودرو، خودروسازی را رقابتی کنیم در حالی که اکنون خودروسازان برای واردات با یکدیگر رقابت می‌کنند.
* عرضه خودروهای وارداتی باید با تعهد واردکنندگان توأم باشد
فارس: از نظر شما عرضه خودروهای وارداتی چگونه باشد؟
کاکایی: مورد‌ی که در مورد واردات خودرو باید به آن توجه کرد عرضه خودرو از طریق بورس کالا و تحویل آن سه تا 6 ماه بعد از خرید است این موضوع نیز بسیار خطرناک است زیرا ممکن است واردکننده نتواند به تعهد خود عمل کند و در صورت عدم اجرای تعهد کل نظام اقتصادی کشور زیر سوال می‌رود.
به عنوان یک کارشناس حوزه خودرو این هشدار را می‌دهم که عرضه خودروهای وارداتی باید به گونه‌ای باشد که در خصوص آن اطمینان خاطر وجود داشته باشد و نباید سال 96 که یک عده از واردکنندگان نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند را فراموش کرد.
فارس: با تشکر از وقتی که بابت این مصاحبه اختصاص دادید.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: عرضه خودرو در بورس بورس کالا خودروساز خودرو در بورس خودروهای وارداتی عرضه خودرو در بورس کالا عرضه خودرو در بورس کالا عرضه خودرو در بورس عرضه خودرو در بورس قیمت گذاری دستوری برای عرضه خودرو روش قیمت گذاری عرضه خودروهای عرضه خودرو واردات خودرو میلیون تومان افزایش قیمت خودرو وارد خرید خودرو بازار آزاد قیمت خودرو روش خودرو قرعه کشی نظر شما قیمت ها عده ای یک روش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۵۱۷۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعلام قیمت ارزان ترین خودروی برقی/ کاکایی: قرار بود از مونتاژکاریها کم شود/ خودروی برقی، مصرف سوخت کشور را بالا می برد / چرا درباره مافیا آدرس غلط می دهند/ رشد داخلی سازی ارزش افزوده ایجاد می کند
گروه اقتصاد و درآمد: ماجرای واردات خودروی برقی، در روزهای گذشته، بحث داغ رسانه ها بوده است، علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران می گوید دلالان و مافیای صنعت خودرو در پیگیری منافع نامشروع خود، در تلاشند تا مانع از اجرای طرح برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی توسط دولت سیزدهم و مدیریت شهری شوند. در سوی دیگر سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز می گوید چرا باید خودمان را وابسته به واردات خودروی برقی کنیم. تهران توان بارگزاری ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی را ندارد. کسری برق و تعطیلی صنایع ناشی از آن را نمی بینیم و سیکلهایی را طراحی می کنیم که خود را به واردات وابسته کنیم. این سیاست پنهان است. مردم را هشت سال برای شعار برقی سازی، سرکار نگذاریم.
هر چند دامنه حرف و حدیث ها درباره شرکتی که شهرداری تهران تلاش دارد خودروهای برقی را از آن خریداری کند و نحوه تامین خدمات پس از فروش آن نیز گسترده شده است، اما کارایی و رفع نیازهای واقعی کشور به واسطه ورود این خودروها هم همچنان محل سوال است.
واردات پورشه و مازراتی در اوج تحریمهای سال 91در این رابطه، امیر حسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، در گفت و گو با جماران با اشاره به مباحث مطرح شده درباره واردات خودروی برقی، خاطرنشان کرد: توسعه یا پیشرفت باید متوازن باشد و اگر متوازن پیش نرویم، در نهایت اقتصاد کلان کشور با چالش مواجه خواهد شد و در کنار آن مسائل فرهنگی و اجتماعی هم ایجاد می شود. همان طور که سال ۹۱ در اوج تحریم های مرحله اول حدود، ۱۱۰ هزار خودرو وارد کشور شد که تعداد زیادی از آنها، پورشه، بوگاتی و مازراتی بود. ممکن است برخی بپرسند مگر واردات مازراتی، ماشین به این ایمنی و شیکی، چه ضرری دارد! باید گفت در جامعه ای که تحت شدیدترین تنشهای اقتصادی و اختلاف طبقاتی قرار دارد آیا این راه حل خوبی است؟!
واردات خودروی برقی هیچ نفع اقتصادی برای کشور نداردوی با تاکید بر اینکه این اقدام تنش اجتماعی را بالا می برد و هیچ نفع اقتصادی هم برای کشور ندارد، افزود: کسی نمی تواند بگوید خودروی برقی چیز بدی است، اما قاطعانه باید گفت ضمن اینکه هیچ تناسبی با وضعیت حمل و نقل، آلودگی ها و شرایط اقتصادی و فرهنگی مردم کشور ما ندارد، برای این اقتصاد لوکس محسوب می‌شود و عموم مردم نمی‌توانند آن را بخرند.
گزارشی از طرح گازسوزکردن خودروها ارائه شوداین کارشناس صنعت خودرو یادآور شد: طرح گاز سوز کردن خودروها را فراموش نکنیم، حرف قشنگی بود؛ اما چقدر در کشور اثرگذار شد! آیا گزارشی از آن بیرون آمد!؟ حتی بعضی کارشناسان هم گفتند باید ۳۰ درصد خودروها گازسوز می شد، چرا نکردید! مگر غیر از این است که مردم هزینه این طرح ها را دادند!؟ آیا این طرح توانست کمکی به آلایندگی ها کند!؟
واردات خودروی برقی، قیمت ها در کف بازار را بالا می بردوی با بیان اینکه وقتی استانداردها را بالا می برند، بررسی آمارها نشان می دهد تعداد خودروهای فرسوده در حال استفاده بیشتر می شود، توضیح داد: کمک به کاهش آلایندگی زمانی می تواند معنی دار شود که فرض کنیم اگر یک میلیون خودرو برقی وارد کنیم، از سوی دیگر یک میلیون خودروی فرسوده از بازار کنار رود. در اینجا می توان گفت این اقدام باعث کاهش آلودگی می شود، اما وقتی یک میلیون خودروی برقی وارد می کنید، نه تنها از تعداد خودروهای فرسوده هم کاسته نمی شود، بلکه هر میزان تکنولوژی را بالا ببرید، قیمت کف بازار هم بالا می آید. مثلا وقتی پراید را حذف کردیم، چیزی جایگزین آن نشد. مردم ناچار شدند موتورسیکلت سوار شوند یا خودروی فرسوده ای که قبلا می خواستند کنار بگذارند را کنار نمی گذارند و آنها را بیشتر نگه می دارند، چرا که ارزش بیشتری پیدا کرده است.
خودروی برقی، مصرف سوخت کشور بالا بردکاکایی با تاکید بر اینکه هیچ کسی مدعی نیست که خودروی برقی، بد است، اما در مجموع باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نمی شود، اضافه کرد: با توجه به سبد سوخت نیروگاه های ما و افت انرژی که در سیستمهای انتقال آن وجود دارد، بر اساس برآوردی که انجام شده، مصرف انرژی در مجموع در خودروهای برقی بالاتر می رود. به جای اینکه موتوری در داخل شهر سوخت بسوزاند، این اقدام در نیروگاه های اطراف شهر انجام می شود. تنها این مزیتش است، اما در مجموع مصرف سوخت کشور را بالا می برد.
تامین برق خودروهای برقی، بحران مازوت سوزی در نیروگاه ها را تشدید می کنداین عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت یادآورشد: ما همواره در پاییز با مشکل مازوت سوزی در نیروگاه ها و ایجاد آلودگی در شهرهایمان مواجه هستیم، اگر مصرف برق افزایش یابد، روشن است که مازوت سوزی مان باید بیشتر شود. اگر تئوریک صحبت شود، گفته می شود آلایندگی خودروی برقی صفر است، اما وقتی مساله را به صورت کلی می بینیم باید پرسید که چه کسی گفته آلایندگی اش بهتر است و مصرف سوخت کشور را پایین می آورد.
مسئولان به معضل های بزرگ توجه نمی کنند و حرفهای قشنگ می زنندبه گفته کاکایی؛ با پول یک اتوبوس برقی، حداقل می توانند دو اتوبوس خوب روز بگیرند، این هم مهم است که با این اعتبار چه چیزهایی می توان جایگزین کرد. اکنون باید پرسید مثلا اگر 10 هزار خودروی سواری نو وارد کنیم بهتر است، یا با همان اعتبار هزار اتوبوس دیزل خوب بخریم! مجموعا هر کدام تا چه میزان برای کشور موثرتر است. مسلما وقتی اتوبوس وارد کنیم، چون وضعیت حمل و نقل بهبود می یابد، در مجموع به نفع همه است. اکنون مساله این است که متاسفانه مسئولان به این معضل های بزرگ توجه نمی کنند و فقط حرفهای قشنگ می زنند.
ترافیک علت اصلی مصرف سوخت و آلایندگی است نظام حمل و نقل عمومی توسعه یابدوی تاکید کرد: آنچه که درباره خودروی برقی عنوان می شود ، فقط بازی با الفاظ خوب است، اما دست کم 20 سال طول می کشد تا آن ناوگان جایگزین ناوگان فعلی شود. در حالی که اکنون مشکل اصلی کشور ما در رابطه با مصرف سوخت و آلایندگی، ترافیک سنگین ناشی از عدم توسعه یافتگی نظام حمل و نقل عمومی کشور شامل بار و مسافر و درون شهری و برون شهری است. از آنجا که نظام حمل و نقل ما فشل شده، این میزان خودروی سواری تک سرنشین داریم. روز به روز هم هزینه هایمان را بالا می برد.
شارژ خودروهای برقی چگونه تامین خواهد شد؟کاکایی ادامه داد: گفته می شود حداقل قیمت این خودروهای برقی بین یک میلیارد و 300 تا یک میلیارد و 600 تومان خواهد بود، تصور کنید یک راننده تاکسی یک میلیارد و 500 میلیون تومان پول داشته باشد و آن را بخرد. مسئولان توجه نمی کنند این تاکسی شبها باید کجا شارژ شود؟! رانندگان تاکسی ما که در برج ها زندگی نمی کنند! چگونه می خواهند آن را شارژ کنند، نیاز به پارکینگ مناسبی دارد. در همین مرحله هزینه ای به راننده تحمیل می شود. بعضی می گویند ما پارکینگ مرکزی ایجاد می کنیم تا شبها این خودروهای برقی را در آنجا پارک کنند. اما باید پرسید آیا این کار برای همه رانندگان میسر است! مگر می شود با هر مسافتی شب ماشین را در آن پارکینگ ها بگذارند و خودشان بدون ماشین به منزل برگردند!؟
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مگر این تاکسی چقدر در ماه درآمد ایجاد می کند، گفت: اگر همین یک میلیارد و 500 میلیون تومان را در بانک سپرده کنند، با سود 24 درصد 360 میلیون تومان در سال و 30 میلیون ماهانه درآمد خالص خواهند داشت. آیا می توان تصور کرد درآمد خالص یک تاکسی دار در ماه 30 میلیون تومان است. بنابراین این کار، غیراقتصادی است. ارزان ترین خودروی برقی که به عنوان تاکسی می خواهند وارد کنند، را یک میلیارد و 300 قیمت گذاری کرده اند. مردم پول ندارند نمی توانند سمند 20 سال پیش را عوض کنند، هنوز که هنوز است «آر. دی» در تهران به عنوان تاکسی استفاده می شود، بعد می خواهیم با خودروی یک میلیارد و 300 کدام مسیر را برویم و بیاییم!
وی گفت: اگر خیلی خوش بین باشیم، قرار است هتلهای 5 ستاره یک سری خودروهایی برای پولدارهای کشور و توریستهای پولدار داشته باشند و با این خودرویی که دو برابر قیمت خودروی موجود است، مثلا مسیر تهران و فرودگاه را دو برابر قیمت حساب کنند.
کاکایی تاکید کرد: خودروی برقی خیلی هم شیک و خوب است، دستشان هم درد نکند، اما هیچ تناسبی با شرایط فعلی اقتصادی و نیازهای واقعی حمل و نقل و اقتصاد و محیط زیست ما ندارد. البته در حد آزمایشی و وارد کردن 10 هزار خودرو می توانند انجام دهند و خودروی برقی را هم تجربه کنند. اما این سرگرمی ها نه راه حل مشکلات ما است و نه در شرایط فعلی کشور ما امکان پذیر است. برق مورد نیاز این خودرو ها را چگونه می خواهیم تامین کنیم! زیرساختهای لازم آن را نداریم. صرف تامین زیرساختها، مقادیر زیادی سرمایه گذاری می خواهد. فرض کنیم به اندازه کافی نیروگاه داریم و می خواهیم کابل کشی کنیم که شارژر مناسب بگذاریم، تامین همین زیرساخت هم هزینه زیادی لازم دارد.
هر جا کم می آورند، اسم مافیا را پیش می کشندوی با انتقاد از مسئولانی که عنوان می کنند که مافیاها مانع واردات خودروهای برقی می شوند، گفت: کدام فشار! نتوانستند وارد کنند و بیهوده جنجال می کنند. مگر سال گذشته تمام نمایندگان عزمشان را برای واردات خودرو جزم نکردند! همه گونه مانع را برداشتند، کدام فشار و کدام مافیا مانع شد! علت اینکه به اندازه 100 هزار خودروی وعده داده شده، وارد نکردند، این بود که در دنیا هم باید با در نظر داشتن ضابطه هایی در صف خرید بایستید. ضمن اینکه خرید خورو پول می خواهد، شما یک فشار عملیاتی نشان دهید که کسی جلوی واردات خودروی برقی را گرفته باشد. هر جا کم می آورند، اسم مافیا را پیش می کشند، بله همه جای دنیا دلال و بازرگان است و همه دنبال منافع خودشان هستند. اما وظیفه دولتها این است که سیاستها را به گونه ای هدایت کنند که منافع این گروه ها با منافع جامعه هم راستا شود.
کاکایی اظهارداشت: چه کسی مانع است! در شش ماه آخر سال گذشته که واردات خودروی برقی جزء اولویتهای درجه یک وزارت صمت بود. روشن کنند که چه مانع عملیاتی برای واردات خودروی برقی وجود دارد، شما که تعرفه های وارداتش را هم کاهش دادید! کسی برای خرید تاکسی در ایران یک میلیارد و 300 میلیون پول پول نمی دهد! گفتند وزارت نفت از محل صرفه جویی مصرف بنزین، 10 هزار و 500 دلار را پیش، پیش به این مساله اختصاص دهد. شاید گفته شود این مانع است. اما واقعیت این است که پول نیست.
به آنها که دلشان برای تولید مملکت می سوزد، «مافیا» اطلاق می کننداین کارشناس صنعت خودرو خاطرنشان کرد: به جای اینکه با ارزهای خارج از کشورمان، قطعات صنعتی و تکنولوژی وارد کنیم، با چینی ها قراردادی بسته اند تا کالای نهایی وارد کنند! این اقدام اشتباهی است. وقتی می توانیم اتوبوس را در داخل تولید کنیم، چرا محصول نهایی را وارد می کنید؟ بعد هم به آنها که دلشان برای تولید این مملکت می سوزد، عنوان مافیا اطلاق می کنند. حمایت از تولید داخلی، عنوان مافیا گرفته است! مگر تولید داخل در اختیار دولت نیست، اگر کیفیتش ضعیف است، چرا درباره این صحبت نمی کنید که مافیایی وجود دارد که اجازه نمی دهد کیفیت این خودروها بالا رود. چرا این گونه صحبت می کنید! ما به عقلانیت ملی و توجه به منافع ملی نیاز داریم.
اینکه در این شرایط کشور، عده ای مرفه، پورشه یا خودروی برقی سوار شوند ، مشکل مملکت نیستوی تاکید کرد: اینکه در این شرایط کشور، عده ای مرفه، پورشه یا خودروی برقی سوار شوند ، مشکل مملکت نیست. اکنون مشکل چیزهای دیگر است. ضمن اینکه هر میزان موانع را بردارید، چون اقتصاد ما جواب نمی دهد، این ماجرا با کندی پیش می رود، چون اقتصاد نمی چرخد.
کاکایی با بیان اینکه شاید واردات خودروی برقی در کوتاه مدت مقداری مردم را سرگرم کند، اما هیچ مشکلی از قیمت خودروها در کشور و مساله حمل و نقلمان حل نخواهد کرد، عنوان اظهار داشت: افزایش قیمتها به دلیل کاهش ارزش ریال است. با واردات ما نیز ارز را از کشورمان خارج می کنیم و هزینه ارزیمان بالا می رود و در ازای آن چیزی در کشور تولید نمی شود. بنابراین روند کاهش ارزش ریال و در نتیجه آن افزایش تورم ادامه می یابد.
آقایان چرا درباره مافیا آدرس غلط می دهند!به گفته این استاد دانشگاه؛ خودروی 10هزار دلاری را وارد کشور می کنند، حق و حقوق صددرصدی دولت را هم می دهند، قیمت خودرو 20 هزار دلار می شود، با 10درصد سود هم می فروشند به رقم 22 هزار دلار می رسد. بعد این وارد کننده می خواهد این مبلغ را برای ادامه خریدهایش از کشور خارج کند، بنابراین 22 هزار دلار از کشور خارج می کند. یعنی 12 هزار دلار خالص از کشور خارج می شود. اگر ما ارتباطات عادی جهانی داشتیم و پولمان شفاف جابجا می شد، این هزینه ها برای کشور سنگین به حساب نمی آمد، اما اکنون برای صرف یک جابجایی پول، مبالغ بزرگی پورسانت داده می شود. مافیا آنجاست و نه اینجا. آقایان چرا درباره مافیا آدرس غلط می دهند!
کاکایی اضافه کرد: اگر قرار باشد اسم سودهایی را مافیایی بگذاریم، این سودها است که از مسیرهای غیرشفاف ارزهای صادراتی را تبدیل به کالا می کنیم و سود بزرگی به جیب دلالها و دور زنندگان تحریم ها روانه می شود و بعد از آنها تشکر هم می کنیم! باید بدانیم که مسیر جابجایی این رقم های درشت کاملا غیرشفاف است. ماجرای مافیا اینجاست.
سقوط ارزش ریال را کنترل کنید، بازارها متعادل می شونداین عضو هیات علمی دانشگاه گفت: اینها راه حل مسائل کشور نیست. سوال اصلی این است که چگونه باید بازار متعادل شود و مصرف سوخت پایین بیاید. تا زمانی که نظام حمل و نقل اصلاح نشود، با این بازی ها هیچ اتفاق معنی داری نمی افتد. ایجاد تعادل در بازار خودرو هم بستگی به مدیریت ارزش ریال دارد. سقوط ارزش ریال را کنترل کنید، خود به خود بازارهایی مانند بازار خودرو متعادل می شود. تداوم سقوط ارزش ریال، همه بازارها از جمله بازار خودرو و مسکن را متلاطم می کند. این وضعیت، هیچ ارتباطی به خودرو و مسکن هم ندارد. مردم برای حفظ ارزش ریال است که خودرو می خرند. بخش عمده این افزایش قیمتها مرتبط با تلاش مردم برای حفظ ارزش پولشان است.
کاکایی در ادامه گفت و گوی خود با جماران، با اشاره به انتشار میزان دریافت ارز شرکتهای خودروسازی از سوی گمرک، درخصوص مزیتهای واردات خودرو نهایی شده و یا واردات قطعات آن برای کشور، خاطرنشان کرد: اگر 50 سال قبل بود و ما هنوز خودروسازی نداشتیم، شاید می شد گفت ضرورتی ندارد که ما وارد صنعت خودروسازی شویم و به جای آن در بخشهای نفت و گاز و انرژی سرمایه گذاری کنیم و تبدیل به برترین کشور در این زمینه شویم. اما در هر حال، امروز ما دارای صنعت خودرو هستیم که در طول عمرش، منافع بسیاری به کشور رسانده است. اما متاسفانه به دلیل سیاستگذاریهای غلط در دوره های مختلف و به طور خاص در این دو سال اخیر، مسیری را رفته اند که این صنعتی که می تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند و منافع گسترده و کلان ملی را رشد دهد، تبدیل به صنعتی منفور شده است. این کار را سیاستگذاران و سیاستمداران کردند و نه خود صنعت. این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت توضیح داد: در این مدت به جای اینکه صنعت خودرو را اصلاح کنیم، با شعارهای قشنگی که دادند مرتب چوب لای چرخ شرکتهایی مانند ایران خودرو و سایپا گذاشتیم و مساله دارتر شده و مردم ناراحتند. گویا خودرو ساز است که خرابکاری می کند ، در حالی که سیاستگذارها وضع را به این سمت و سو کشانده اند. قرار بود از مونتاژکاریها کم شود کاکایی با بیان اینکه سال گذشته خودروسازان ما در بخش مونتاژکاری حدود 90 درصد رشد و 6 درصد کاهش تولید داشتند، اظهارداشت: ما را به جایی رسانده اند که مردم با خود می گویند واردات بهتر است؛ چرا که سیاستگذار بلایی بر سر صنعت آورده که هر دفاعی بخواهیم از صنعت داشته باشیم، همه می پرسند این چه صنعتی است! درش را ببندند و واردات کنند بهتر است! این امروز در جامعه جاافتاده است. حتی مونتاژ حداقلی، امروز برای ما گران تر از واردات کالای نهایی شده تمام می شود. اما مساله این است که قرار ما این بود که تنها برای شروع کار از مونتاژ استفاده کنیم و بعد از چند سال، از میزان قطعات مونتاژی کاسته شود. حتی در مقطعی، قرار شد به جای 20 درصد داخلی سازی، به 30درصد داخلی سازی برسیم ، اما برخی مسائل از جمله شرایط تحریمی، باعث شد اکنون زیر 20درصد داخلی سازی برای مونتاژ کاران به صرفه است. رشد داخلی سازی ارزش افزوده در کشور ایجاد می کند وی با بیان اینکه رشد داخلی سازی ارزش افزوده در کشور ایجاد می کند و باعث انتقال تکنولوژی می شود، تاکید کرد: اما آنچنان چوب لای چرخ تولید داخل گذاشتند که دیگر تولید داخلی به صرفه نیست و چینی ها مرتب در حال پیشرفت هستند. بنابراین شرکتها تا می آیند کار را شروع می کنند، بعد از دو سال می گویند داخلی چه کاری است، بروم قطعات دیگر را هم وارد کنم. اکنون ما شاهد نتیجه این بازی هستیم که مسئولان به راه انداخته اند. اقتصاددانها به این نتیجه رسیده اند که می توان برای صنعت خودرو ایران، مزیت رقابتی ساخت واردات خودوی نهایی تولید را از بین می برد کاکایی گفت: اصل ماجرا این است که ما برنامه توسعه صنعت خودرو داریم. اکنون اقتصاددانها به این نتیجه رسیده اند که می توان «مزیت رقابتی» را ساخت. بنابراین «مزیت رقابتی»، ساختنی است. صنعت خودروی ما اکنون این مزیت را ندارد اما می تواند داشته باشد. با این حال کاری کرده اند که مردم ما به این نتیجه رسیده اند که چرا باید تولید کنیم، می توانیم با وارد کردن خودرو نهایی شده، با قیمت کمتر و کیفیت بهتر، از آن لذت ببریم. در حالی که مضرات این سیاست، آنچنان متعدد است که کشور را دچار مشکلات فراوان می کند و تولید کشور را از بین می برد.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند